Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Google PageRank

Ο αλγόριθμος του PageRank (PR για συντομία) είναι ένα σύστημα κατάταξης ιστοσελίδων το οποίο δημιούργησαν ο Larry Page και ο Sergey Brin στο πανεπιστήμιο  Stanford στα τέλη της δεκαετίας των ‘90ς και αποτελούσε στην πραγματικότητα τη βάση πάνω στην οποία έχτισαν τη μηχανή αναζήτησης Google.

Πολλά χρόνια πέρασαν από τότε, και φυσικά ο αλγόριθμος κατάταξης της Google «μεγάλωσε» και έγινε περισσότερο πολύπλοκος. Πόσο σημαντικό είναι σήμερα το PageRank για την κατάταξη μιας σελίδας σε υψηλότερη θέση στα αποτελέσματα και τι είναι αυτό που θα πρέπει να «περιμένουμε» στο άμεσο μέλλον;

Ας κάνουμε μια προσπάθεια να συνοψίσουμε τα δεδομένα που έχουμε αλλά και το «μυστήριο» που εικάζουμε  γύρω από το PageRank, προκειμένου να έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα, όσο μας επιτρέπεται φυσικά.

Το παρελθόν του PageRank

Όπως αναφέραμε παραπάνω, οι Brin και Page στο πανεπιστημιακό ερευνητικό τους έργο, προσπάθησαν να εφεύρουν ένα σύστημα «αξιολόγησης» ιστοσελίδων. Το σύστημα αυτό βασιζόταν στους συνδέσμους (στα links), οι οποίοι είχαν την ιδιότητα των ψήφων εμπιστοσύνης για μια σελίδα.

Η λογική του συστήματος ήταν ότι όσοι περισσότεροι σύνδεσμοι, όσο περισσότερα links δηλαδή (τα γνωστά μας backlinks), από εξωτερικούς πόρους (άλλες ιστοσελίδες, φόρουμ, blog ποστ κλπ) οδηγούσαν σε μια σελίδα, τόσο «χρησιμότερη» θα ήταν αυτή η σελίδα για τους χρήστες.

Δηλαδή όσο περισσότερος κόσμος συζητά, αναφέρει και προτείνει μια σελίδα μέσω συνδέσμου, συνάγεται το συμπέρασμα ότι αυτή η σελίδα λογικά είναι και σημαντική.

Η κλίμακα του  PageRank ήταν  από 0 έως και 10, η οποία υπολογίζονταν με βάση την ποσότητα και την ποιότητα των «εισερχόμενων συνδέσμων» και καταδείκνυε το λεγόμενο Page authority που θα είχε μια σελίδα στο διαδίκτυο.

Ο αρχικός τύπος υπολογισμού το  PageRank

Ας δούμε πιο αναλυτικά τον τρόπο λειτουργίας του PageRank.

Κάθε σύνδεσμος από μια σελίδα Α στην σελίδα Β δίνει τη λεγόμενη ψήφο, το βάρος της οποίας εξαρτάται από το «συλλογικό» βάρος όλων των σελίδων που συνδέονται με τη σελίδα Α.

Ο μαθηματικός τύπος του αρχικού PageRank είναι ο ακόλουθος:

Όπου A, B, C και D είναι μερικές σελίδες, L είναι ο αριθμός των συνδέσμων που βγαίνουν από κάθε μία από αυτές και N είναι ο συνολικός αριθμός των σελίδων της συλλογής (δηλαδή στο Διαδίκτυο).

Όσον αφορά το d, το d είναι ο λεγόμενος συντελεστής απόσβεσης. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το PageRank υπολογίζεται προσομοιώνοντας τη συμπεριφορά ενός χρήστη που φτάνει τυχαία σε μια σελίδα και κάνει κλικ σε συνδέσμους, εφαρμόζουμε αυτόν τον παράγοντα απόσβεσης d ως πιθανότητα ο χρήστης να βαρεθεί και να φύγει από μια σελίδα.

Όπως μπορείτε να δείτε από τον τύπο, εάν δεν υπάρχουν άλλες σελίδες που «δείχνουν» μια  σελίδα, το PR της δεν θα είναι μηδέν αλλά :

Καθώς υπάρχει πιθανότητα ο χρήστης να φτάσει σε αυτήν τη σελίδα όχι από κάποιες άλλες σελίδες αλλά, ας πούμε, από σελιδοδείκτες (bookmarks).

Ναι, έχετε δίκιο! Είναι λίγο «μπέρδεμα» οι μαθηματικοί τύποι, δε χρειάζεται όμως  να «μείνετε» ιδιαίτερα σε αυτούς.

Η χειραγώγηση του PageRank και ο «πόλεμος» της Google κατά του link spam

Ήταν απλά θέμα χρόνου, όπως κάθε σύστημα, έτσι και το Pagerank της Google δεν ήταν τέλειο. Οι «φανερές» του ευπάθειες έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης και χειραγώγησης με πρακτικές που – αργότερα – ονομάστηκαν black hat seo.

Αρχικά το PageRank ήταν δημόσια ορατό από τον καθένα, με τη χρήση της Google Toolbar, κάθε σελίδα είχε τη βαθμολογία της από 0 έως 10, πιθανότατα σε λογαριθμική κλίμακα.

Οι αλγόριθμοι κατάταξης της Google εκείνη την εποχή ήταν αρκετά απλοί, υψηλό PageRank και επανάληψη των λέξεων κλειδιών στο κείμενο ήταν τα μόνα κριτήρια που χρειαζόταν μια σελίδα για να έχει υψηλή κατάταξη σε ένα SERP (Search Engine Results Page). Ως αποτέλεσμα ήταν ιστοσελίδες γεμάτες με λέξεις -κλειδιά και οι ιδιοκτήτες ιστότοπων άρχισαν να χειραγωγούν  το PageRank με τεχνικές ανάπτυξη ανεπιθύμητων backlinks.

Αυτό ήταν σχετικά εύκολο να γίνει,  για αυτό το λόγω  αναπτύχθηκαν συγκεκριμένα προγράμματα αυτοματοποίησης και  δημιουργίας συνδέσμων (backlinks),   και δημιουργήθηκε μια μεγάλη «αγορά» πώλησης μαζικής δημιουργίας συνδέσμων τα οποία έδιναν ένα  σημαντικό  «χέρι βοήθειας»  σε όποιον επιθυμούσε να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του αλγόριθμου εκείνης της εποχής.

Η Google αποφάσισε να αντιδράσει και να περάσει στην αντεπίθεση, το 2003, η Google τιμώρησε τον ιστότοπο της εταιρείας διαφημίσεων SearchKing για χειραγώγηση. Το SearchKing μήνυσε την Google, αλλά η Google κέρδισε τη δίκη,  αλλά στην πραγματικότητα δε σταμάτησε το φαινόμενο το οποίο έβρισκε ολοένα και περισσότερους οπαδούς.

Εδώ αξίζει να κάνουμε μια παρένθεση και να επισημάνουμε ορισμένα πράγματα, είναι αλήθεια ότι όσοι ασχολήθηκαν εκείνη την εποχή (και όχι μόνο) με πρακτικές χειραγώγησης του αλγόριθμου, δεν είναι απαραίτητο ότι το έκαναν γιατί ήταν η πρώτη τους επιλογή.

Όταν όμως βλέπεις ότι ο ανταγωνισμός χρησιμοποιεί – κατά κόρον –  τέτοιες πρακτικές, μένει ατιμώρητος και εσύ κάθεσαι πίσω και κοιτάς χάνοντας χρόνο και χρήμα, μοιάζει μονόδρομος η χρησιμοποίηση ιδίων μέσων και πρακτικών σε συνθήκες μιας ανορθόδοξης «κανονικότητας» η οποία άτυπα μεν, «κανονικοποιείται» όμως με έναν τρόπο δε.

Ηθικό η όχι είναι ένα ζήτημα όμως που απασχολεί ακόμα και σήμερα στη χάραξη της SEO στρατηγικής μας, κάτι που αναλύεται περισσότερο στο άρθρο μας σχετικά με το grey hat seo.

Κλείνουμε την παρένθεση και συνεχίζουμε…

Ένα ακόμα «όπλο» που εισήγαγε στο πόλεμο κατά της χειραγώγησης συνδέσμων η Google έμελλε να στραφεί ξανά εναντίον της.

Ο λόγος για τα nofollow tags,  τον οποίο εισήγαγε η Google το 2006. Δινόταν η δυνατότητα στους κατόχους ιστοσελίδων να καθορίσουν ποιοι σύνδεσμοι από τις σελίδες τους θα είχαν tag dofollow και και ποιοι nofollow (δε θα προσμετρούσαν δηλαδή στο PR της σελίδας).

Η σκοπιμότητα αυτής της δυνατότητας ήταν, να περιοριστούν τα spam backlinks που δημιουργούνταν κυρίως σε blog posts, σε σχόλια που άφηναν δηλαδή «χρήστες» (στην πραγματικότητα κάποια bot)  κάτω από αναρτήσεις ιστολογίων σε διάφορά wordpress σιτε αλλά και  blogs όπως το blogspot.com.

Ορισμένοι ιδιοκτήτες σελίδων όμως δεν άργησαν να  αντιληφθούν ότι μπορούν να χειραγωγήσουν και αυτή την δυνατότητα προς όφελός τους, μια τακτική που ονομάστηκε PageRank sculpting, ένα απλό παράδειγμα χρήσης του  είναι όταν έχουμε μια σελίδα με 5 συνδέσμους σε άλλες σελίδες μας, θέλοντας να έχουμε όλο το «όφελος (juice όπως λέγεται) » να κατευθύνεται μόνο σε 2 από τους 5, χρησιμοποιούμε το nofollow tag για τους 3 συνδέσμους και dofollow για τους 2 που μας ενδιαφέρουν.

Ο αλγόριθμος υπολόγιζε ο PR βάση μόνο των dofollow συνδέσμων, και αυτό ήταν το «μυστικό» από το οποίο έπαιρναν το πλεονέκτημα όσοι χρησιμοποιούσαν το  PageRank sculpting.

To 2009 η Google ξεκίνησε να υπολογίζει διαφορετικά το «βάρος» των dofollow συνδέσμων όπως θα δείτε και στο παρακάτω γράφημα :

Δε σταμάτησε όμως εκεί, συνέχισε με το να αφαιρέσει το PR  (PageRanΚ) από τη δημόσια θέα, συνεπώς κανείς δεν είναι πλέον σε θέση να γνωρίζει το πραγματικό PageRanΚ μιας σελίδας παρά μόνο η ίδια.

Στο νέο Google Chrome που κυκλοφόρησε, αφαιρέθηκε η Google Toolbar η οποία εμφάνιζε και την επίμαχη βαθμολογία του PR.

Στη συνέχεια σταμάτησε η αναφορά στη βαθμολογία PR και στο Google Search Console. Κάτι που ακολούθησε και το πρόγραμμα περιήγησης Firefox το οποίο και σταμάτησε να υποστηρίζει το  Google Toolbar επίσης.

Το 2013, το PageRank ενημερώθηκε για τελευταία φορά για τον Internet Explorer και το 2016 η Google έκλεισε επίσημα τη Google Toolbar  για το κοινό.

Ένας ακόμη τρόπος που χρησιμοποίησε η Google για την καταπολέμηση του φαινομένου χειραγώγησης των συνδέσμων  ήταν η ενημέρωση του Penguin, η οποία κατάργησε την κατάταξη ιστοσελίδων με βασικό άξονα το προφίλ των backlink που είχε.

Το Penguin, που κυκλοφόρησε το 2012, δεν έγινε μέρος του αλγόριθμου της Google σε πραγματικό χρόνο, αλλά ήταν μάλλον ένα «φίλτρο» που ενημερωνόταν και επανα – εφαρμοζόταν στα αποτελέσματα αναζήτησης κάθε τόσο.

Εάν ένας ιστότοπος τιμωρούνταν  από τον Penguin, θα έπρεπε να εξεταστεί  προσεκτικά το προφίλ των συνδέσμων που έχει και να αφαιρεθούν «τοξικοί»  σύνδεσμοι ή να προστεθούν σε μια λίστα απόρριψης (ένα χαρακτηριστικό που εισήχθη εκείνες τις μέρες για να πει στην Google ποιους εισερχόμενους συνδέσμους να αγνοήσει κατά τον υπολογισμό της Κατάταξης σελίδας) disavow list.

Μετά τον έλεγχο των προφίλ συνδέσμων με αυτόν τον τρόπο, θα χρειαζόταν περίπου μισός χρόνος μέχρι ο αλγόριθμος Penguin να υπολογίσει εκ νέου τα δεδομένα.

Το 2016, η Google έκανε το Penguin μέρος του βασικού της αλγόριθμου κατάταξης. Από τότε, εργάζεται σε πραγματικό χρόνο, αντιμετωπίζοντας αλγοριθμικά τα spam backlinks αρκετά καλύτερα από ότι στο παρελθόν.

Ταυτόχρονα, η Google έδωσε μεγαλύτερο βάρος στη ποιότητα και όχι στη ποσότητα των συνδέσμων.

Το παρόν του PageRank

Λοιπόν, καλές οι αναφορές στο παρελθόν του PageRank. Τι συμβαίνει όμως τώρα;

Το 2019, ένας πρώην υπάλληλος της Google ανάφερε  ότι ο αρχικός αλγόριθμος του  PageRank δεν είχε χρησιμοποιηθεί από το 2006 και αντικαταστάθηκε από έναν άλλο αλγόριθμο ο οποίος απαιτούσε «λιγότερους πόρους» για να «τρέξει»  καθώς το Διαδίκτυο μεγάλωνε.

Κάτι που μπορεί να έχει μια βάση καθώς η Google κατέθεσε τη νέα της «πατέντα – ευρεσιτεχνία» το ίδιο έτος με τίτλο «Producing a ranking for pages using distances in a web-link graph»

Εφαρμόζεται σήμερα ο αλγόριθμος PageRank;

Η απάντηση  είναι ναι. Δεν είναι το ίδιο PageRank όπως ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά η Google συνεχίζει να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αρχή συνδέσμων, εξακολουθεί να  δίνει δηλαδή πολύ μεγάλη βαρύτητα στα backlinks.

Για παράδειγμα, ένας άλλος πρώην υπάλληλος της Google, ο  Andrey Lipattsev, το ανέφερε αυτό το 2016, Σε ένα Q&A της Google, ένας χρήστης τον ρώτησε ποια ήταν τα κύρια σήματα κατάταξης που χρησιμοποίησε η Google. Η απάντηση του Αντρέι ήταν αρκετά ξεκάθαρη.

Το 2020 ο John Mueller, το επιβεβαίωσε για ακόμα μια φορά:

Όπως διαπιστώνετε, το PageRank είναι ακόμα ζωντανό και χρησιμοποιείται ενεργά από την Google κατά την κατάταξη σελίδων στον ιστό.

Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι οι υπάλληλοι της Google συνεχίζουν να μας υπενθυμίζουν σε κάθε ευκαιρία ότι υπάρχουν πολλά, πολλά, ΠΟΛΛΑ άλλα σημάδια κατάταξης και ότι τα backlinks είναι σαν ένας κόκκος αλατιού στην αλατιέρα.

Λαμβάνοντας υπόψη πόση προσπάθεια αφιέρωσε η Google για την καταπολέμηση των ανεπιθύμητων συνδέσμων, θα μπορούσε να είναι προς το συμφέρον της Google να στρέψει την προσοχή των SEO (Search Engine Optimizer)  από τους ευάλωτους παράγοντες χειραγώγησης (όπως είναι τα backlinks) και να στρέψει αυτή την προσοχή σε κάτι αθώο και ιδανικό…

Αλλά καθώς οι SEO (Search Engine Optimizers)  έχουν αναγκαστικά αναπτύξει το «ταλέντο» να διαβάζουν «πίσω από τις γραμμές» μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού – ενδεχομένως –  δε θα είχε και μεγάλη επιτυχία, εξακολουθούν να θεωρούν το PageRank ένα ισχυρό σήμα κατάταξης και αναπτύσσουν backlinks με όλους τους τρόπους που μπορούν, είτε από πεποίθηση είτε κατ’ ανάγκη όπως αναφέραμε νωρίτερα.

Εξακολουθούν να χρησιμοποιούν PBN (private blog networks), να χρησιμοποιούν περισσότερο Grey Ηat SEO πρακτικές, να αγοράζουν συνδέσμους και ούτω καθεξής, όπως συμβαίνει χρόνια τώρα.

Όσο το PageRank ζει, τόσο θα θα συνεχίσουν να υπάρχουν και τα spam backlinks.

Πρακτικές τις οποίες δε συνιστούμε, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα και σήμερα στο SEO, οφείλουμε και να τη γνωρίζουμε αλλά και να την  κατανοήσουμε..

Μοντέλα του PageRank Random Surfer vs. Reasonable Surfer

Έχει γίνει κατανοητό ότι ναι μεν το PR ισχύει και μάλιστα με ιδιαίτερη βαρύτητα στην κατάταξη των σελίδων μας, δεν είναι όμως το ίδιο PR όπως ήταν προ 20ετίας.

Ένας από τους βασικούς εκσυγχρονισμούς του PR ήταν η μετάβαση από το μοντέλο Random Surfer που αναφέρθηκε εν συντομία στο μοντέλο Reasonable Surfer το 2012. Το Reasonable Surfer υποθέτει ότι οι χρήστες δεν συμπεριφέρονται χαοτικά σε μια σελίδα και κάνουν κλικ μόνο σε αυτούς τους συνδέσμους που τους ενδιαφέρουν εκείνη τη στιγμή.

Ας πούμε, διαβάζοντας ένα άρθρο ιστολογίου, είναι πιο πιθανό να κάνετε κλικ σε έναν σύνδεσμο στο περιεχόμενο του άρθρου αντί σε έναν σύνδεσμο Όρων Χρήσης στο υποσέλιδο.

Επιπλέον, το Reasonable Surfer μπορεί δυνητικά να χρησιμοποιήσει μια μεγάλη ποικιλία άλλων παραγόντων κατά την αξιολόγηση της «ελκυστικότητας» ενός συνδέσμου.

Οι παράγοντες αυτοί εξετάστηκαν προσεκτικά από τον Bill Slawski σε σχετικό  άρθρο του, αλλά θα ήθελα να εστιάσω στους δύο παράγοντες, τους οποίους οι SEO (όσοι ασχολούνται με τη βελτιστοποίηση των περιεχομένων μιας σελίδας) συζητούν πιο συχνά.

Αυτά είναι η πρώτον η θέση του συνδέσμου και δεύτερον  η επισκεψιμότητα της σελίδας. Τι μπορούμε να πούμε για αυτούς τους δύο παράγοντες;

Συσχέτιση μεταξύ θέσης συνδέσμου και αρχής συνδέσμου

Ένας σύνδεσμος μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε στη σελίδα – στο περιεχόμενό του, στο μενού πλοήγησης, στο βιογραφικό του συγγραφέα, στο υποσέλιδο και στην πραγματικότητα σε οποιοδήποτε δομικό στοιχείο που περιέχει η σελίδα. Οι διαφορετικές τοποθεσίες συνδέσμων επηρεάζουν την αξία συνδέσμου.

Ο John Mueller το επιβεβαίωσε, λέγοντας ότι οι σύνδεσμοι που τοποθετούνται στο κύριο περιεχόμενο «έχουν μεγαλύτερο βάρος»  από όλους τους υπόλοιπους:

Οι σύνδεσμοι υποσέλιδου και οι σύνδεσμοι πλοήγησης λέγεται ότι έχουν «λιγότερο βάρος». Κάτι που κατά καιρούς επιβεβαιώνεται όχι μόνο από τους εκπροσώπους της Google αλλά και από πραγματικές δοκιμές.

Σε μια πρόσφατη περίπτωση που παρουσίασε ο Martin Hayman στο BrightonSEO, ο Martin πρόσθεσε τον σύνδεσμο που είχε ήδη στο μενού πλοήγησής του στο κύριο περιεχόμενο των σελίδων του. Ως αποτέλεσμα είχε  αυτές οι σελίδες κατηγορίας και οι σελίδες με τις οποίες συνδέθηκαν να έχουν  αύξηση της επισκεψιμότητας τους κατά 25%.

το slide των αποτελεσμάτων :

Αυτό το πείραμα αποδεικνύει ότι οι σύνδεσμοι περιεχομένου έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από οποιονδήποτε άλλο.

Όσον αφορά τους συνδέσμους από το  βιογραφικό του συγγραφέα, υποθέτουμε ότι έχουν ένα κάποιο «βάρος» αλλά όχι ιδιαίτερα σημαντικό, είναι λιγότερο πολύτιμοι, ας πούμε, από τους συνδέσμους περιεχομένου.

Συσχέτιση μεταξύ επισκεψιμότητας, συμπεριφοράς χρήστη και link authority

Ο John Mueller διευκρίνισε τον τρόπο με τον οποίο η Google αντιμετωπίζει την επισκεψιμότητα και τη συμπεριφορά των χρηστών όσον αφορά τη μετάδοση του οφέλους από το PR μιας σελίδας μέσω συνδέσμου σε μια άλλη σελίδα, σε ένα απο τα hangout του Search Console Central.

Ένας χρήστης έκανε μια εξαιρετικά  τον Mueller εάν η Google προσπαθεί να υπολογήσει με κάποιον τρόπο την πιθανότητα κλικ και τον αριθμό τους για ένα σύνδεσμο,  κατά την διαδικασία αξιολόγηση της ποιότητας του συνδέσμου αυτού.

Ο Mueller απάντησε τα εξής:

Η Google  δεν λαμβάνει υπόψη την πιθανότητα κλικ, ούτε κάνει κάποια “εκτίμηση” για τον αριθμό τους  για  έναν σύνδεσμο κατά την διαδικασία αξιολόγηση της ποιότητας του συνδέσμου.

Η Google κατανοεί ότι οι σύνδεσμοι προστίθενται συχνά σε περιεχόμενο με τη λογική της παραπομπής, και οι χρήστες δεν αναμένεται να κάνουν κλικ σε κάθε σύνδεσμο που συναντούν.

Ωστόσο, όπως πάντα, η κοινότητα όσων ασχολούμαστε με το SEO, πιστέυουμε ότι η Google έχει κάθε λόγο να μην είναι απόλυτα σαφής στις διατυπώσεις της, για ευνόητους λόγους, συνεπώς ο “πειραματισμός” είναι το αγαπημένο μας χόμπι.

Κάπως έτσι, με μια “πειραματική” διάθεση, ομάδα  από το Ahrefs πραγματοποίησε μια μελέτη για να ελέγξει αν η θέση μιας σελίδας σε ένα SERP συνδέεται με τον αριθμό των backlinks που έχει από σελίδες υψηλής επισκεψιμότητας.

Η μελέτη αποκάλυψε ότι δεν υπάρχει σχεδόν καμία συσχέτιση. Επιπλέον, ορισμένες κορυφαίες σελίδες αποδείχθηκε ότι δεν είχαν καθόλου backlinks από σελίδες πλούσιες σε επισκεψιμότητα.

Nofollow, χορηγούμενα και UGC tags

Όπως αναφέραμε νωρίτερα, η Google εισήγαγε τα nofollow tags το 2005 ως έναν τρόπο καταπολέμησης των spam backlink.

Έχει αλλάξει κάτι σήμερα; Η απάντηση είναι ναι!

Πρώτον, η Google εισήγαγε πρόσφατα δύο ακόμη τύπους του χαρακτηριστικού nofollow.

Πριν από αυτό, η Google πρότεινε να επισημάνετε όλα τα backlinks που δεν θέλετε να συμμετέχουν στον υπολογισμό της Κατάταξης μιας σελίδας ως nofollow, είτε αυτά είναι τα σχόλια ιστολογίου είτε είναι πληρωμένες διαφημίσεις.

Σήμερα, η Google συνιστά τη χρήση :

rel=”sponsored” : για “χορηγίες”, “πληρωμένες καταχωρήσεις” και “affiliate links”

Καθώς και

rel=”ugc” : για περιεχόμενο που διμηουργούν χρήστες η επισκέπτες των σελίδων σας

Αυτά τα δύο νέα  tags δεν είναι υποχρεωτικά (τουλάχιστον όχι ακόμα) και η Google επισημαίνει ότι δεν χρειάζεται να αλλάξετε με μη αυτόματο τρόπο όλες τις rel=”nofollow” σε rel=”sponsored” και rel=”ugc”.

Αυτά τα δύο νέα χαρακτηριστικά λειτουργούν τώρα με τον ίδιο τρόπο όπως μια συνηθισμένη ετικέτα nofollow.

Οι εξερχόμενοι σύνδεσμοι και η επιρροή τους στην κατάταξη μιας σελίδας

Εκτός από τους εισερχόμενους συνδέσμους (τα backlinks), υπάρχουν και εξερχόμενοι σύνδεσμοι, δηλαδή σύνδεσμοι που οδηγούν σε άλλες σελίδες από τη δική σας.

Δεν είναι λίγοι όσοι υιοθετούν την άποψη ότι και οι εξερχόμενοι σύνδεσμοι μπορούν να επηρεάσουν την κατάταξη μιας σελίδας, ωστόσο αυτή η υπόθεση αντιμετωπίζεται από την πλειοψηφία της κοινότητας ως ένας ακόμα μύθος γύρω από το SEO – ναι και όμως υπάρχουν αρκετοί -.

Υπάρχει όμως μια ενδιαφέρουσα μελέτη στην οποία αξίζει να ρίξουμε μια ματιά.

Το Reboot Online πραγματοποίησε ένα πείραμα το 2015 και το επανέλαβε το 2020. Ήθελαν να καταλάβουν εάν η παρουσία εξερχόμενων συνδέσμων σε σελίδες με high Authority επηρέαζε τη θέση της σελίδας σε ένα SERP.

Δημιούργησαν 10 ιστότοπους με άρθρα 300 λέξεων, όλα βελτιστοποιημένα για μια όμως ανύπαρκτη λέξη-κλειδί – την Phylandocic.

Οι 5 ιστότοποι δεν είχαν καθόλου εξερχόμενους συνδέσμους και οι άλλοι 5 ιστότοποι περιείχαν εξερχόμενους συνδέσμους προς σελίδες με  high-authority.

Το αποτέλεσμα ήταν, αυτοί οι ιστότοποι με τους έγκυρους εξερχόμενους συνδέσμους άρχισαν να κατατάσσονται στην υψηλότερη θέση και αυτοί που δεν είχαν καθόλου συνδέσμους κατέλαβαν τις χαμηλότερες θέσεις.

Από τη μία πλευρά, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας μπορούν να μας πουν ότι οι εξερχόμενοι σύνδεσμοι έχουν θετική επιρροή στην κατάταξη των θέσεων  των σελίδων.

Από την άλλη πλευρά, ο όρος αναζήτησης στην έρευνα είναι ολοκαίνουργιος και το περιεχόμενο των ιστοσελίδων έχει θέμα την ιατρική και τα φάρμακα.

Επομένως, υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να ταξινομηθεί το ερώτημα ως YMYL (“Your Money or Your Life“).

Και η Google έχει δηλώσει πολλές φορές τη σημασία του E-A-T (Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness) για τους ιστότοπους YMYL.

Έτσι, οι εξωτερικοί σύνδεσμοι θα μπορούσαν κάλλιστα να αντιμετωπίζονται ως σήμα E-A-T, αποδεικνύοντας ότι οι σελίδες έχουν πραγματικά ακριβές περιεχόμενο και να τυγχάνουν «ευνοϊκότερης» αξιολόγησης από την Google για τους παραπάνω λόγους.

Όσον αφορά τα συνηθισμένα ερωτήματα (όχι τα YMYL), ο John Mueller έχει πει πολλές φορές ότι δεν χρειάζεται να φοβάστε να συνδεθείτε σε εξωτερικές πηγές από το περιεχόμενό σας, καθώς οι εξερχόμενοι σύνδεσμοι είναι καλοί για τους χρήστες σας.

Επιπλέον, οι εξερχόμενοι σύνδεσμοι μπορεί να είναι επωφελείς και για το SEO, καθώς ενδέχεται να ληφθούν υπόψη από την Google AI ( artificial intelligence) κατά το φιλτράρισμα του ιστού από spam links. Επειδή οι spammy σελίδες τείνουν να έχουν λίγους εξερχόμενους συνδέσμους, αν όχι κανέναν.

Είτε συνδέονται με τις σελίδες του ίδιου domain (αν ενεργούν για το SEO) είτε περιέχουν μόνο συνδέσμους επί πληρωμή.

Έτσι, εάν συνδέεστε με κάποιους αξιόπιστους πόρους, δείχνετε στην Google ότι η σελίδα σας δεν είναι spammy.

Υπήρχε κάποτε η άποψη ότι η Google θα μπορούσε να επιβάλει μια κάποια “ποινή” για χρήση υπερβολικών εξερχόμενων συνδέσμων, αλλά ο John Mueller είπε ότι αυτό είναι δυνατό μόνο όταν οι εξερχόμενοι σύνδεσμοι αποτελούν “προφανώς” μέρος κάποιου συστήματος ανταλλαγής συνδέσμων, καθώς και ο ιστότοπος να είναι γενικά κακής ποιότητας.

Βέβαια το τι σημαίνει για τη Google “προφανώς”  είναι ένα μυστήριο, οπότε λάβετε υπόψη την κοινή λογική, στοχεύουμε πάντα σε περιεχόμενο υψηλής ποιότητας και το πραγματοποιούμε  βασικό SEO στις σελίδες μας.

H Μάχη της Google κατά των ανεπιθύμητων συνδέσμων (link spam)

Όπως είναι λογικό, όσο υπάρχει το PageRank, τόσο  θα αναζητούνται  νέοι τρόποι χειραγώγησής του.

Το 2012, η Google ήταν πιο πιθανό να δώσει οδηγίες για μη αυτόματες ενέργειες για τον χειρισμό συνδέσμων και ανεπιθύμητης αλληλογραφία.

Σήμερα όμως, με τους καλά πλέον «εκπαιδευμένους»  αλγόριθμους κατά των ανεπιθύμητων μηνυμάτων, η Google είναι σε θέση να αγνοήσει ορισμένους ανεπιθύμητους συνδέσμους κατά τον υπολογισμό του PageRank αντί να υποβαθμίσει ολόκληρο τον ιστότοπο. Όπως είπε ο John Mueller,

Το ίδιο ισχύει και για το «αρνητικό SEO», γιατί ζώντας σε έναν κόσμο, όπου το μόνο σίγουρο είναι, ότι δεν είναι αγγελικά πλασμένος, υπάρχει πάντα η πιθανότητα μιας «προβοκατόρικης παρέμβασης» στο backlink προφιλ μας από έναν «κακό» ανταγωνιστή μας.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κανένας λόγος ανησυχίας. Εάν τα backlinks του ιστότοπού μας αγνοούνται πάρα πολύ και πολύ συχνά, εξακολουθούμε να έχουμε μεγάλες πιθανότητες να έχουμε επιπτώσεις. Όπως αναφέρει  η Marie Haynes στις συμβουλές της για τη διαχείριση συνδέσμων το 2021:

Για να μπορέσετε να εντοπίσετε αν και ποιοι σύνδεσμοι προκαλούν ενδεχομένως κάποιο πρόβλημα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν έλεγχο backlink προφίλ όπως το BACKLINK PROFILE ANALYSIS.

Με το οποίο μπορείτε να δείτε αν υπάρχει κίνδυνος ποινής από την Google στα backlinks του site σας. Με την υπηρεσία αυτή λαμβάνετε – μεταξύ άλλων – και αναλυτική περιγραφή για τα backlinks υψηλού και μεσαίου κινδύνου στα οποία πρέπει να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή και ενδεχομένως να λάβετε και ορισμένα μέτρα όπως να ζητήσετε από το διαχειριστή της  σελίδας που υπάρχει το backlink σας να το διαγράψει, ή να δημιουργήσετε μια Disavow backlink(s) Λιστα, ενημερώνοντας τη Google προκειμένου να αγνοήσει τα τοξικά αυτά backlinks για να αποφύγετε τις όποιες επιπτώσεις.

Εσωτερικοί σύνδεσμοι – Internal linking

Μιλώντας για το PageRank δε μπορούμε να μην αναφερθούμε στους εσωτερικούς συνδέσμους.

Το εισερχόμενο PR είναι κάτι που δεν μπορούμε να ελέγξουμε καθ’ ολοκληρίαν, δηλαδή δε μπορούμε να ελέγχουμε ποιος, πότε και που θα δημιουργήσει ένα backlink για κάποια σελίδα μας.

Μπορούμε όμως να έχουμε ένα σχετικά πλήρη έλεγχο για το τον τρόπο που το PR διαχέεται μέσα στις σελίδες του site μας.

Όπως ένας εξωτερικός σύνδεσμος, ένα backlink από ένα άλλο site θα «μεταφέρει» ένα «βάρος» στο δικό μας site, έτσι και μια σελίδα μας με υψηλό PR μεταφέρει σε μια άλλη σελίδα του site μας ένα «βάρος» μέσο των εσωτερικών συνδέσμων.

Η Google έχει δηλώσει επίσης τη σημασία της εσωτερικής σύνδεσης πολλές φορές. Ο John Mueller το υπογράμμισε για άλλη μια φορά σε ένα από τα τελευταία Hangout του Search Console Central. Ένας χρήστης ρώτησε πώς να κάνει μερικές ιστοσελίδες πιο ισχυρές. Και ο John Mueller είπε τα εξής:

Η εσωτερική σύνδεση σημαίνει πολλά. Σας βοηθά να μοιράζεστε το εισερχόμενο PageRank μεταξύ διαφορετικών σελίδων στον ιστότοπό σας, ενισχύοντας έτσι τις σελίδες σας με χαμηλή απόδοση και καθιστώντας τον ιστότοπο σας ισχυρότερο συνολικά.

Σχετικά με τη προσέγγιση των εσωτερικών συνδέσεων, από την πλευρά του SEO υπάρχουν διάφορες θεωρίες, μια αρκετά δημοφιλής είναι η προσέγγιση που έχει να κάνει με το «βάθος» των κλικ (website click depth), μια ιδέα που θέλει όλες τις σελίδες του ιστότοπού μας να απέχουν το πολύ 3 κλικ από την αρχική σελίδα.

Μια ιδέα που δεν είναι αβάσιμη, μιας και η Google έχει επισημάνει τη «προτίμηση» της σε σελίδες με μικρότερο «βάθος», η σημασία της «ρηχής» δομής ενός ιστότοπου, πρακτικά είναι κάτι όμως που δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγάλα site με ποικιλία περιεχομένου.

Μια ακόμη προσέγγιση βασίζεται στην έννοια της κεντρικής και αποκεντρωμένης εσωτερικής σύνδεσης. Όπως το περιγράφει ο Kevin Indig:

Αυτή η προσέγγιση προϋποθέτει, αν μιλάμε για centralized internal linking, μικρή ομάδα από conversion pages, ή ακόμα και μια σελίδα με υψηλό PR αν εφαρμόσουμε το decentralized internal linking, τότε όλες οι σελίδες θα πρέπει να έχουν εξίσου το ίδιο υψηλό PR.

Ποια επιλογή είναι καλύτερη; Όλα εξαρτώνται από τις ιδιαιτερότητες του ιστότοπού σας και της επιχείρησής σας, καθώς και από τις λέξεις-κλειδιά που πρόκειται να στοχεύσετε.

Για παράδειγμα, η κεντρική εσωτερική σύνδεση (centralized internal linking) ταιριάζει καλύτερα σε λέξεις-κλειδιά με υψηλούς και μεσαίους όγκους αναζήτησης, καθώς οδηγεί σε ένα στενό σύνολο από εξαιρετικά ισχυρές σελίδες.

Σε αντίθεση με τις λέξεις-κλειδιά, οι φράσεις- κλειδιά είναι καλύτερο να διαχειρίζονται με decentralized internal linking καθώς διαχέουν σε πολλές σελίδες το PR εξίσου.

Μια ακόμη πτυχή της επιτυχημένης εσωτερικής σύνδεσης είναι η ισορροπία των εισερχόμενων και εξερχόμενων συνδέσμων στη σελίδα.

Το PR είναι με έναν τρόπο η «ισχύς» που λαμβάνουμε και το CheiRank (CR) είναι η αντίστοιχη «ισχύ» που μεταφέρουμε μέσω συνδέσμων, ένα αντίστροφο PageRank θα λέγαμε.

Υπολογίζοντας  το PR και το CR για τις σελίδες σας, μπορείτε να δείτε ποιες σελίδες έχουν ανωμαλίες συνδέσμων, δηλαδή τις περιπτώσεις που μια σελίδα λαμβάνει πολύ PageRank αλλά περνά λίγο παραπέρα και το αντίστροφο.

Ένα ενδιαφέρον πείραμα έκανε ο Kevin Indig, ο οποίος προσπάθησε να εξαλείψει αυτές τις «ανωμαλίες» στις σελίδες του, βεβαιώνοντας ότι το PageRank τους ήταν ισορροπημένο.

Τα αποτελέσματα, ήταν άκρως εντυπωσιακά: (Το βελάκι δείχνει το σημείο που έγιναν οι αλλαγές)

Οι ανωμαλίες συνδέσμων δεν είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να βλάψει τη ροή του PageRank.

Βεβαιωθείτε ότι δεν έχετε κολλήσει με τεχνικά ζητήματα, τα οποία θα μπορούσαν να καταστρέψουν το PageRank που έχετε κερδίσει με κόπο:

• «Ορφανές» σελίδες :  Οι ορφανές σελίδες δεν συνδέονται με καμία άλλη σελίδα στον ιστότοπό σας, επομένως απλώς μένουν αδρανείς και δεν λαμβάνουν κανέναν όφελος κάποιου συνδέσμου (link juice).
• Σύνδεσμοι σε μη αναλύσιμο JavaScript: Καθώς η Google δεν μπορεί να τα “διαβάσει“, δεν θα περάσουν το PageRank τους
• 404 σύνδεσμοι: Σύνδεσμοι με 404 error δεν οδηγούν πουθενά, επομένως και το PageRank όπως είναι λογικό δεν πηγαίνει πουθενά.
• Σύνδεσμοι σε μη «σημαντικές» σελίδες: Φυσικά, δεν μπορείτε να αφήσετε καμία από τις σελίδες σας χωρίς καθόλου συνδέσμους, αλλά εάν κάποια σελίδα είναι «λιγότερο» σημαντική, δεν υπάρχει λόγος να καταβάλετε υπερβολική προσπάθεια για τη βελτιστοποίηση του προφίλ συνδέσμων αυτής της σελίδας.

Το μέλλον του PageRank

Φέτος το PageRank γίνεται 22 ετών. Είναι πολύ πιθανό να είναι μεγαλύτερο σε ηλικία και από ορισμένους από εσάς :).

Αλλά τι έρχεται για το PageRank στο μέλλον; Θα εξαφανιστεί τελείως μια μέρα;

Μηχανές αναζήτησης χωρίς backlinks

Φέτος το PageRank γίνεται 22 ετών. Είναι πολύ πιθανό να είναι μεγαλύτερο σε ηλικία και από ορισμένους από εσάς :).

Αλλά τι έρχεται για το PageRank στο μέλλον; Θα εξαφανιστεί τελείως μια μέρα;

Θα μπορούσε να υπάρξει μια μηχανή αναζήτησης – επιπέδου Google – χωρίς να συμπεριλαμβάνει τα backlinks στον αλγόριθμό της;

Ένα ενδιαφέρον «πείραμα» διεξήγαγε η μηχανή αναζήτησης Yandex το 2014. Η οποία ανακοίνωσε ότι :

Η απόρριψη των backlink από τον αλγόριθμό της ενδέχεται να σταματήσει τη χειραγώγηση των backlink και να στρέψει  την προσοχή των δημιουργών και διαχειριστών ιστοσελίδων, σε αυτό που είναι και το πραγματικό ζητούμενο, τη δημιουργία ποιοτικού περιεχόμενου.

Ίσως να ήταν μια πραγματική προσπάθεια για να βρεθούν εναλλακτικοί παράγοντες κατάταξης ή μια κίνηση αποπροσανατολισμού για να σταματήσει το link spamming με έναν τρόπο, ίσως να μη μάθουμε και ποτέ την αλήθεια, το «πείραμα» της Yandex δεν κράτησε πολύ, ένα χρόνο αργότερα ανακοίνωσε ότι τα backlinks εντάχθηκαν εκ νέου στον αλγόριθμό της.

Γιατί όμως τα backlinks είναι τόσο απαραίτητα για τις μηχανές αναζήτησης;

Ενώ υπάρχουν αμέτρητα άλλα δεδομένα για την αναδιάταξη των αποτελεσμάτων αναζήτησης μετά την έναρξη της εμφάνισής τους (όπως η συμπεριφορά χρήστη και οι προσαρμογές BERT), τα backlinks παραμένουν ένα από τα πιο αξιόπιστα κριτήρια που απαιτούνται για τη διαμόρφωση του αρχικού SERP.

Τι απάντησε ο Bill Slawski όταν ρωτήθηκε για το μέλλον του PageRank:

Ωστόσο, η Google δεν θέλει να απορρίψει κάτι στο οποίο έχει επενδύσει δεκαετίες ανάπτυξης.

Ένα άλλο σημείο που επεσήμανε ο Bill ήταν το Pagerank σελίδων με ειδήσεις και γενικότερα πηγές όπως το Twitter όπου ο χρόνος δημοσίευσης είναι σημαντικότερος από τη διαχρονικότητά της

Μια είδηση έχει σχετικά μικρή διάρκεια στα εμφανιζόμενα αποτελέσματα, όσο είναι επίκαιρη, η Google λοιπόν δεν αξιολογεί της ειδήσεις και τα νέα της επικαιρότητας με τον ίδιο τρόπο, δίνοντας το ίδιο «βάρος» στα backlink τους (λόγο της «μικρής διάρκειας ζωής τους»  είναι λογικό να μην προλάβουν να δημιουργήσουν αρκετά), συνεχίζει να αναπτύσσει άλλους παράγοντες αξιολόγησης και κατάταξης για τις συγκεκριμένες κατηγορίες αποτελεσμάτων.

Προς το παρών το μεγαλύτερο  «βάρος» για την κατάταξη των ειδήσεων έχει το «authoritativeness» το οποίο αντικαθιστά στη συγκεκριμένη κατηγορία αποτελεσμάτων το «βάρος» που έχουν τα backlinks σε άλλες κατηγορίες αποτελεσμάτων.

Με τον όρο «authoritativeness» προσδιορίζονται σελίδες που επιδεικνύουν τεχνογνωσία, εγκυρότητα και αξιοπιστία σε ένα δεδομένο θέμα.

Αυτό δείχνει ότι μάλλον υπάρχει τρόπος μελλοντικά να περάσει το ίδιο ή  ένα παρόμοιο σύστημα αξιολόγησης το οποίο θα αφήνει έξω τα backlinks ή θα αλλάξει το συσχετισμό «βαρών» στον οποίο τα backlinks ακόμα και σήμερα καθορίζουν τις ισορροπίες.

Τα νέα rel = ”sponsored” και rel = ”UGC” tags

Τελευταίο μεν αλλά εξίσου σημαντικό δε, είναι ότι η  Google προσπαθεί να  αναγνωρίσει τους συνδέσμους που χορηγούνται ή δημιουργούνται από χρήστες από τους άλλους nofollow συνδέσμους.

Το ερώτημα είναι αν όντως αντιμετωπίζονται όλα ως nofollow, γιατί υπάρχει η «ανάγκη» να τα ξεχωρίσουμε;

Μια υπόθεση είναι ότι η Google θέλει να ελέγξει αν και πόσο αυτές οι κατηγορίες nofollow συνδέσμων (”sponsored” και  ”UGC” ) μπορούν να αποτελέσουν ένα «θετικό» σήμα για την κατάταξη μιας σελίδας.

Έτσι και αλλιώς η διαφήμιση σε δημοφιλή site και πλατφόρμες, είναι ακριβή, οπότε μπορεί να βγει το συμπέρασμα ότι όποιος δαπανά μεγάλα ποσά στη διαφήμιση είναι και ένα σημαντικό «brand», κάτι αντίστοιχο φημολογείται ότι ισχύει και με τα Google ads έτσι και αλλιώς, ότι αποτελούν και αυτά ένα θετικό signal για την ισχυροποίηση ενός brand.

Επίσης το περιεχόμενο που δημιουργούν οι χρήστες – επισκέπτες και περιλαμβάνει συνδέσμους, αν εξαιρέσουμε τα spam, οι υπόλοιπες αναφορές έχουν να κάνουν με προτάσεις άρα ουσιαστικά θετικές κατά κύριο λόγο αξιολογήσεις τι οποίες – αντικειμενικά –  δεν μπορείς να αγνοήσεις.

Ωστόσο ορισμένοι ειδικοί έχουν τις αμφιβολίες τους για αυτόν τον συνειρμό.

Επίλογος

Είναι αλήθεια ότι και εγώ εξεπλάγην αλλά ταυτόχρονα γοητεύτηκα με έναν τρόπο,  από την μαγεία και την πολυπλοκότητα ορισμένων δεδομένων τα οποία συνάντησα για τη συγγραφή αυτού του άρθρου,  ελπίζω να σας φανεί χρήσιμο, ιδιαίτερα να αποσαφήνισε κάποιες κάποια “θολά” σημεία για  σας.

Έχετε αναπάντητα ερωτήματα; Ποια είναι η γνώμη σας ή οι ιδέες σας για το μέλλον του PageRank;

Αφήστε τα σχόλια σας για οτιδήποτε σχετικό, θα χαρώ να το συζητήσουμε.